Thema: Je moerstaal

De Boekenweek, hét leesfeest van ons allemaal, bestaat in 2025 negentig jaar! Het thema van deze speciale editie is Je Moerstaal. Bij De Bieb besteden we daarom in deze Boekenweek extra aandacht aan de verschillende moerstalen in de Zaanstreek. 

In een boek kun je op reis gaan, andere werelden ontdekken. Maar in taal kun je juist ook thuiskomen. Als woorden vertrouwd en echt voelen, als personages praten zoals jij: dan is een taal je moerstaal. Je moerstaal is de taal waarin je spreekt, schrijft, zingt, dicht, vloekt, juicht en liefhebt. Voor sommige schrijvers en lezers is die taal Nederlands, maar veel hebben er een andere moerstaal. Plat of kak, straattaal of streektaal, dialect of ABN, maar ook Turks, Pools, Arabisch, Oekraïens, Engels, Bulgaars, Sranan, Tamazight en meer.  

Ontdek onze activiteiten in de vestigingen van De Bieb. We gaan op zoek naar de mooiste woorden en boeken uit de verschillende moerstalen.

Een pubquiz over taal saai? Niet bij de Frisse Taalquiz van De Bieb! Taal is meer dan spelling en grammatica. In deze quiz focussen we daarom op (nieuwe) woorden, hun betekenissen en herkomst. Want waar staat de q in lhbtq voor? Wat heeft snollebollisering met politiek te maken? Maakt de voorkauwgeneratie de doorstroomtoets wel goed? En: waarom heet een bitterbal eigenlijk een bitterbal?  

Taalonderzoekers Laura van Eerten en Vivien Waszink van het Instituut voor de Nederlandse Taal geven een frisse kijk op taal in deze speciale pubquiz van De Bieb tijdens de boekenweek op 13 maart bij de VersKade. Schrijf je team (minimaal 3 en maximaal 6 personen) in via het onderstaande aanmeldformulier. Meedoen kost €5 per persoon (graag ter plekke contant betalen). Voor de winnaar is er een mooie prijs: De Bieb betaalt namelijk je rekening! 

Wanneer: 13 maart
Tijdstip: 20:00 uur
Locatie: De VersKade
Toegang: €5 per persoon (graag ter plekke contant betalen)

In de jaren zestig van de vorige eeuw draaiden de Nederlandse fabrieken op volle toeren. Er was zo veel vraag naar arbeiders, dat de Nederlandse overheid besloot om te werven in het buitenland. Dit gebeurde vooral in Italië en Turkije maar er kwamen ook mensen uit Spanje, Marokko en Portugal. Ze worden gastarbeiders genoemd. 

De gastarbeiders vonden werk bij Zaanse fabrieken, zoals Verkade, Bruynzeel, Forbo en Albert Heijn. Voor veel mensen bestond het leven vooral uit werken. Zij maakten lange dagen en hebben een enorme bijdrage geleverd aan de Zaanse economie.  

In de Zaanse archieven zijn weinig verhalen te vinden van de gastarbeiders zelf. Daarom hebben we deze mensen hun verhaal laten opschrijven aan de hand van een vragenlijst, zodat bewaard blijft hoe zij deze emigratie hebben beleefd. Soms delen hun kinderen deze herinneringen. Met deze tentoonstelling geven we de gastarbeiders een stem en het respect dat ze verdienen. 

Wanneer: 1 t/m 31 maart
Tijdstip: 08:30 - 20:30
Locatie: De Bieb Zaandam
Toegang: Gratis 
Rondleiding: De schrijvers van de verhalen geven een rondleiding op zaterdag 22 maart tussen 11:00 en 13:00 uur in De Bieb Zaandam. Zij vertellen over hun ervaringen. Meedoen is gratis en aanmelden is niet nodig. 

Elke dag komen er jonge nieuwkomers naar de Internationale Schakelklas (ISK) in Krommenie. Zij komen uit verschillende landen en vaak niet uit eigen keuze. Elke dag leren ze nieuwe woorden in het Nederlands. In een nieuwe taal is het voor hen moeilijk om te ontdekken wie ze zijn.  Hun moedertaal is daarom als hun huid. Die is belangrijk voor hun ontwikkeling en welzijn en nodig om zichzelf uit te drukken en anderen te begrijpen. 

Fotograaf, verhalenverteller en docent Sandra Minten dook met 136 jonge nieuwkomers in de wereld van meertaligheid. De jongeren vertellen door geschreven teksten en audio-opnamen zelf hoe het is om je plek te vinden in een land waar je de taal nog niet spreekt. Ze vertellen wat hun mooiste Nederlandse woord is en of ze zich hetzelfde voelen in de verschillende talen die ze spreken.   

Wanneer: 1 t/m 31 maart
Tijdstip: 09:00 - 20:30 uur
Locatie: De Bieb Krommenie 
Toegang: Gratis 
Presentatie: Ter opening van de Boekenweek organiseert De Bieb op 12 maart om 19:00 uur een presentatie over Alleen de Stilte spreek ik vloeiend. De leerlingen van de ISK vertellen zelf over het maken van de expositie. Maker Sandra Minten presenteert hoe zij tot het concept van dit werk is gekomen, en hoe zij te werk is gegaan. Afsluitend presenteert Leesmediaconsulent Els van Caspel van De Bieb over hoe meertaligheid de ontwikkeling van mensen beïnvloedt, en hoe De Bieb hierop inspeelt met de Zaanse Taalvisie.  

De presentatie vindt plaats op 12 maart om 19.00 in De Bieb Krommenie. Het bijwonen van deze presentatie is gratis, maar aanmelden wordt gewaardeerd! Dit kan door te mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.  

Wat zijn de woorden, uitdrukkingen en taalgebruiken die de Zaanstreek écht typeren? In De Bieb Zaandam en Krommenie kun je op speciale posters een post-it plakken met jouw favoriete Zaanse woord of uitdrukking. Denk aan typische dialectwoorden, oude ambachtstermen of juist moderne straattaal uit de buurt. Zo maken we samen een levendige taalkaart van de streek.

Wanneer: 1 t/m 31 maart
Locatie: De Bieb Krommenie en De Bieb Zaandam

Tijdens de boekenweek van 12 t/m 23 maart krijg je een Boekenweekgeschenk cadeau van de boekhandel bij aankoop van €15,- aan boeken. 

Het Boekenweekgeschenk

Het Boekenweekgeschenk van dit jaar is ‘De krater’, geschreven door Gerwin van der Werf. Eden is met haar twee broers op weg naar een meteorietkrater, ergens in Duitsland. Ze heeft een missie: haar jongste broer redden. Benjamin heeft een depressie, Johnny een rijbewijs. Benjamin weet alles van sterren en meteorieten, Johnny weet de weg – hopelijk. En Eden? Die zit ertussenin. Altijd ertussenin.

Boekentips  

Joe Speedboot - Tommy Wieringa

Joe Speedboot is een roman over liefde en rivaliteit. Het toont het lot van nieuwkomers in een Nederlands dorp. De tragikomische maalstroom van gebeurtenissen geeft het ingeslapen dorp een dynamiek waar het niet meer van zal herstellen. Fransje Hermans, de verteller van het verhaal, is na een ongeluk invalide geraakt en heeft zijn spraakvermogen verloren. Fransje is grenzeloos gefascineerd door de nieuweling Joe Speedboot: de jongen die zijn eigen naam gekozen heeft en op zijn vijftiende al bommenlegger, vliegtuigbouwer en bewegingsfilosoof is. Nauwgezet observeert Fransje hoe nog andere nieuwkomers de natuurlijke orde van het dorp komen verstoren: Joe’s stiefvader Papa Afrika, een zachtaardige Nubiër met gazelleogen, en de geheimzinnige Picolien Jane, een beeldschone Zuid-Afrikaanse. In haar komen alle verhalen samen, met noodlottige gevolgen.

Tommy Wieringa (1967) is de auteur van onder meer Joe Speedboot (F. Bordewijk-prijs), Caesarion (shortlist International IMPAC Dublin Literary Award), Dit zijn de namen (Libris Literatuur Prijs), De dood van Murat Idrissi (nominatie Man Booker International Prize) en De heilige Rita (BookSpot Literatuur- én Lezersprijs). Zijn recentste roman is Nirwana (2023). In 2014 schreef hij het Boekenweekgeschenk Een mooie jonge vrouw. Zijn werk wordt wereldwijd vertaald.

Cadeau van de bibliotheek

Een goed boek brengt gesprekken op gang en verbindt lezers met elkaar. In november leest heel Nederland daarom één boek. Lezers krijgen dit boek cadeau van de bibliotheek, het centrum voor ontmoeting en gesprek. 

Tussen 1 november en 30 november kunt u het boek ophalen in één van onze vestigingen. OP = OP.

Thema: Lekker eigenwijs

Het thema van de 70ste Kinderboekenweek is: ‘Lekker eigenwijs!’. Kinderboeken zitten namelijk vol met sterke personages die laten zien hoe leuk het eigenlijk is om lekker te doen wat je zelf wilt. Duik dit jaar in boeken vol eigenwijze figuren die het op hun eigen manier doen, van Mees Kees tot Matilda en van de NEEhoorn tot de dappere ridster. Ga mee naar werelden waar drie maal drie zes is, waar je bedtijd niet bestaat en waar je de hele dag snoep kunt eten. Vier het dwars zijn! Deze Kinderboekenweek lezen we boeken over personages die een tikkeltje tegendraads en eigenwijs zijn. Voor de Kinderboekenweek van 2024 stelde een comité een lijst samen met boeken die passen bij het thema Lekker eigenwijs.  Bekijk de lijst hier.

Ga in onze vestigingen op zoek naar de leukste boeken met eigenwijze verhalen en personages. Wij hebben ze voor je klaargelegd op onze feestelijke thematafels. 

Heb jij altijd al eens de ster van een prentenboek willen zijn? Het kan in De Bieb Krommenie en Zaandam! Onder leiding van Sjors & Ruud spelen kinderen (4+) de sterren van de hemel en maken ze samen een prachtige voorstelling. Ze lezen eerst het prentenboek voor zodat iedereen helemaal voorbereid is om het podium op te gaan. De rollen worden verdeeld en het decor opgesteld, de muziek begint te spelen en het prentenboek komt tot leven. Vind je het leuker om te kijken? Dat mag natuurlijk ook! 

Voor deze voorstelling is het eigenwijze prentenboek ‘Hup Herman!’ van Yvonne Jagtenberg gekozen: een grappig en hartverwarmend verhaal over wedstrijden, winnen, en je eigen ding doen.  

Meedoen is gratis en je hoeft geen lid te zijn van De Bieb.

Woensdag 2 oktober
14.00 uur in De Bieb Krommenie
16.00 uur in De Bieb Zaandam 

Kijk voor meer informatie op de website van Sjors en Ruud.

De Bieb en het Zaantheater werken dit jaar samen om zoveel mogelijk kinderen de magie van lezen en theater te laten ervaren. 

Tijdens het Kinderboekenweekfeest komen bijzondere kinderboeken met het thema “Lekker eigenwijs” tot leven in het Zaantheater. Kruip in de huid van je favoriete boekpersonage, doe mee met workshops kunst, dans of theater en ruil je boek in ons boekenwinkeltje. En misschien ontmoet je je favoriete brandweerman nog wel in de foyer….

Op deze dag bezoek je de voorstellingen Brandweerman Sam Live! (2+) en het vrolijke Sjakie & Jopie (3+) voor maar €7,50 per ticket.

Zondag 13 oktober
12.30 – 17.00 uur
Toegang gratis (excl. voorstellingstickets)

Wil je ook naar de voorstelling, boek dan alvast je tickets voor Brandweer Sam Live! (2+) of Sjakie & Jopie (3+) en wees verzekerd van een plek!

Marloes Beets, bekend van instagramkanalen @leesjunkie en @woordschittering, exposeert in De Bieb Zaandam haar knipgedichten gebaseerd op kinderboeken.

In De Bieb Zaandam en De Bieb Krommenie kun je tijdens de Kinderboekenweek het Biebrebellenspel doen: een eigenwijze stickerspeurtocht. Stap binnen in een wereld vol avontuur en eigenwijze ontdekkingen. Kinderen tussen 6 en 12 jaar worden uitgedaagd om aan de hand van hun favoriete eigenwijze kinderboekpersonages hun rebelse superkrachten te ontdekken en te omarmen.

Tijdens de Kinderboekenweek van 2 t/m 13 oktober krijg je het Kinderboekenweekgeschenk cadeau van de boekhandel bij aankoop van € 13,50 aan kinderboeken.

Het Kinderboekenweekgeschenk

Voor de Kinderboekenweek 2024 schreef Pieter Koolwijk het boek Schatpakkers. Hierin wordt Nevin door haar vader naar buiten gestuurd. Onterecht, vindt ze. Dus neemt zij de autosleutel mee, zodat hij niet naar de voetbalwedstrijd kan. Maar dan laat ze de sleutel in een put vallen. Ineens klinkt er een vreemd, hoog stemmetje. ‘Ooo… Schat!’ Een donkerblauw handje komt tevoorschijn, graait de sleutel tussen de bladeren vandaan en verdwijnt weer. Dan heeft Nevin een probleem.Gelukkig zijn er twee kinderen die haar willen helpen. Kinderen die op school altijd gepest worden, ook door Nevin…

Illustraties
Linde Faas (1985) werkt als animator van tekenfilms en als kunstenares, en internationaal als illustrator. Ze is de vaste illustrator van Pieter Koolwijk en maakte eerder haar eigen prentenboeken Ik neem je mee, De jongen en de walvis, Waar is Grote Broer? en Ergens in de sneeuw.

Het Prentenboek van de Kinderboekenweek

Het prentenboek van de Kinderboekenweek wordt gemaakt door Noëlle Smit. Zij illustreerde onder andere Prentenboek van het Jaar 2011 Fiet wil rennen en Zilveren Penseel-winnaar Vuilnisvarkens Job en Bob.

Voor de Kinderboekenweek 2024 illustreerde ze De vierling op de vensterbank. Dit prentenboek gaat over vier babyplantjes die netjes op een rijtje in de vensterbank staan. Ze groeien hard, want Rosa zorgt voor voldoende water, zon en aandacht. Maar als de plantjes te groot worden voor hun potjes, moeten ze naar buiten, de grond in. Rosa’s moeder neemt ze mee naar haar moestuin, waar de plantjes kunnen staan tussen al het weelderige groen. Daar is Rosa helemaal niet blij mee, want alles staat er veel te schots en scheef door elkaar. Er zijn ook nog eens slakken en rupsen. En oude wind kan nooit goed zijn voor haar lieve plantjes. Rosa trekt haar eigen, strakke plan.

Voorstelling van de Toneelmakerij
Speciale aanbieding voor leden van De Bieb: €10 (i.p.v. €19,50 p.p.)

De Toneelmakerij en meesterverteller Sadettin Kırmızıyüz gebruiken eeuwenoude vertellingen als inspiratie voor 1000+1 nacht, een muzikale familievoorstelling voor iedereen van 8 jaar en ouder. Laat je betoveren! Klik hier voor de videotrailer. 

Layla ligt in het ziekenhuis. Ze slaapt, heel diep. Vader Ersin zit dag en nacht aan haar bed en vertelt haar de verhalen uit Duizend-en-een-nacht. Iedereen in het ziekenhuis luistert mee, van de hoofdarts tot de schoonmaker. In Layla’s fantasie komen de verhalen tot leven. Stoere krijgsters bewegen op het ritme van de hartslagmeter, djinns komen tevoorschijn uit een infuus. Terwijl de artsen druk om haar bed dansen, vliegen Layla en haar vader over woestijnen, dobberen ze langs onbewoonde eilanden en dwalen ze door sprookjessteden. Het ziekenhuis en de fantasiewereld lopen steeds meer door elkaar. Wat zeker is: zonder de deskundigheid van de artsen zal Layla niet beter worden, maar zonder de liefdevolle verhalen van haar vader ook niet.

"heerlijk gespeelde ode aan de helende kracht van de verbeelding" de Volkskrant**** | "een pleidooi voor de kunst" NRC Handelsblad****

Vrijdag 17 november 19.30 uur
Zaantheater Zaandam
Reserveren: via de website (vul bij de paarse knop promotiecode BIEB in, dan verschijnt de kortingsprijs van €10 bij rang 1), telefonisch (075 6 555 333), per e-mail (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.) of in het Zaantheater, Nicolaasstraat 3.

Let op: er komen bij het afrekenen nog administratiekosten bij van €2,50.